تاریخچه بهشهر

نام بهشهر پیش از دوره صفوی، تمیشان، خرگوران، نامیه، پنج هزاره، آسیابسر بوده ‌است. چون مادر شاه عباس، بهشهری بوده، وی با مسافرت به بهشهر، این شهر را پایتخت تابستانی خود ساخته و نام آن را به اشرف‌البلاد، یعنی بهترین و شریف‌ترین شهرها، تغییر داده‌است. او، کاخ‌ها و عمارت‌هایی را در بهشهر بنا نهاد.

تحقیقات به عمل آمده از متون تاریخی نشان می‌دهد که در اواسط قرن سوم هجری قمری دین اسلام در شکل علویان در این ناحیه نفوذ یافته‌است. شهرستان بهشهر در ابتدا به عنوان یکی از روستاهای حائز اهمیت با نامهای نامیه، کبود جامه، تمیشه، قره طغان پنج هزاره، واشرف معروف بوده‌است. در دوره صفویان، شکوفائی و رونق این ناحیه بیشتر گردید.

پس از احداث شهر، شاه عباس چندین هزار گرجی را به شهر اشرف کوچاند. شاه عباس هرگاه به مازندران می‌آمد اشرف را به دیگر نقاط آن ترجیح می‌داد. احتمالاً نخستین گروه نمایندگان سیاسی انگلستان در اشرف البلاد به حضور شاه عباس رسیدند. اشرف البلاد در اثر جنگ‌های داخلی حملات ترکمن‌ها، افغان‌ها و حملات سپاهیان زند صدمات فراوان دید و به‌طور پی در پی تخریب شد. نادر شاه هنگامی که اعزام جنگ با لزگی‌ها بود مدتی را در این شهر سپری کرد. محمد حسن خان قاجار علاقه زیادی نسبت به آن داشت و غالباً در این شهر اقامت می‌کرد، سکنه این شهر از اقوام گوناگون تشکیل شده بود، از جمله مهاجران گرجی که شاه عباس آن‌ها را از قفقاز کوچانده بود، همچنین گروهی از خانواده‌های طالشی لنکران که از سواحل دریای خزر آمده بودند و جمعی هم از ثات‌ها که یکی از قبایل ایرانی بود.